رژیم غذایی مدیترانه ای چیست؟
به گزارش شهر وبلاگ، رژیم مدیترانه ای درست مانند رژیم کتوژنیک از جمله رژیم های غذایی محبوب و شناخته شده در دنیا بوده که البته به طور ویژه بر اساس عادت های غذایی مردم کشورهای اطراف دریای مدیترانه طراحی شده است. همانطور که انتظار دارید، هدف اصلی این رژیم نیز بهبود شرایط سلامتی بدن، در کنار کاهش وزن سریع است. در واقع، رژیم غذایی مدیترانه ای با ترکیب غذاهای گیاهی، در کنار مصرف متعادل چربی های سالم و استفاده به قاعده از گوشت قرمز، به خوبی می تواند در حفظ سلامت قلب و بهبود عملکرد مغز مفید باشد. از آنجا که هر روز بر مقدار محبوبیت این رژیم غذایی در بین مردمی که به سلامت جسم خود اهمیت می دهند افزوده می گردد، ما در این مطلب از خبرنگاران تصمیم داریم، به آنالیز ویژگی ها، روزها، غذاهای مجاز و غیرمجاز و بعلاوه فواید رژیم مدیترانه ای و تاثیر آن بر سلامتی بپردازیم.
رژیم مدیترانه ای چیست؟
رژیم مدیترانه ای که بر اساس غذاهای سنتی کشورهای حاشیه دریای مدیترانه مانند فرانسه، اسپانیا، یونان و ایتالیا طراحی شده است را می توان به نوعی یک سبک تغذیه ای عالی دانست؛ چراکه مهمترین ویژگی آن، تاکید بر مصرف متعادل مواد غذایی متنوع و مختلف بوده و از این رو، باعث می گردد تا افراد بدون داشتن احساس محدودیت، به راحتی از آن پیروی نمایند. به بیان بهتر، رژیم غذای مدیترانه ای غالبا در عین حال که بر مصرف مواد غذایی طبیعی و گیاهی (مانند میوه ها و سبزیجات) تاکید دارد، به فرد اجازه می دهد تا از چربی های سالم (مانند روغن زیتون و آووکادو) و آجیل (مغزها و دانه ها) استفاده کند.
از طرفی، از آنجا که رژیم لاغری مدیترانه ای عمدتا روی مصرف میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و چربی های سالم تمرکز داشته و برای مثال، افراد می بایست به جای گوشت قرمز، بیشتر از مرغ و ماهی استفاده نمایند، بدیهی است که این جایگزینی باعث می گردد تا خطر انواع بیماری های قلبی به مقدار قابل توجهی کاهش یابد. در این باره، بعضی تحقیقات نشان می دهند، افراد ساکن منطقه ها اطراف دریای مدیترانه، در مقایسه با افرادی که از رژیم غذایی استاندارد آمریکایی پیروی می نمایند، بدن سالم تری داشته و حتی خطر ابتلا به بسیاری از بیماری های مزمن در آن ها کمتر مشاهده می گردد.
علاوه بر آن، در رژیم مدیترانه ای، مصرف چربی های اشباع، قند و غذاهای فرآوری شده به شدت محدود شده و در عوض، بر استفاده از منابع سالم چربی ها و مصرف متعادل لبنیات (خصوصا ماست و پنیر) تاکید می گردد. این رژیم غذایی که مانند رژیم کتوژنیک از سالم ترین و محبوب ترین رژیم های غذایی به شمار می رود، علاوه بر تقویت و حفظ سلامت اندام های مختلف بدن، در مدیریت وزن و لاغری نیز بسیار موثر بوده و به طور چشمگیری به پیشگیری از دیابت یاری می نماید.
غذاهای مجاز در رژیم غذایی مدیترانه ای چیست؟
رژیم غذایی مدیترانه ای برای لاغری سرشار از غذاهای گیاهی سالم بوده و با تکیه بر مصرف مواد غذایی تازه، طبیعی و متنوع، نه تنها سلامت کلی بدن را تقویت می نماید، بلکه در پیشگیری از انواع بیماری ها نیز موثر است. بدین ترتیب، غذاهایی که در رژیم مدیترانه ای مجاز هستند را می توان در دسته بندی های زیر قرار داد:
میوه ها | میوه های تازه مانند سیب، گلابی، انجیر، پرتقال، آووکادو، انگور، خربزه، موز، هلو، توت فرنگی، خرما، زغال اخته و خرمالو در رژیم مدیترانه ای توصیه می شوند. میوه ها منبع خوبی از ویتامین ها، مواد معدنی و منابع طبیعی فیبر هستند. |
سبزیجات | سبزیجات تازه بخش عمده ای از رژیم مدیترانه ای را تشکیل داده و شامل انواع سبزیجات برگ دار مانند اسفناج، کلم بروکلی، کلم پیچ، کلم بروکسل، کاهو، گل کلم و بعلاوه گوجه فرنگی، خیار، فلفل دلمه ای، هویج، پیاز، سیر، سیب زمینی، سیب زمینی شیرین، بادمجان،کدو سبز، نخود فرنگی، شلغم و کدو می شوند. سبزیجات دارای ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها هستند. |
غلات کامل | برنج قهوه ای، کینوا، جو دوسر، گندم کامل، ذرت، کوینولا، ماکارونی و نان های تهیه شده از غلات کامل جزو غذاهای اصلی در رژیم مدیترانه ای هستند. غلات به علت داشتن فیبر و کربوهیدرات های پیچیده به حفظ سطح انرژی و سلامت دستگاه گوارش یاری شایانی می نمایند. |
حبوبات | عدس، نخود، لوبیا سیاه، لوبیا چشم بلبلی و سایر حبوبات منابع عالی پروتئین گیاهی محسوب شده و در رژیم مدیترانه ای به وفور یافت می شوند. علاوه بر آن، حبوبات دارای ویتامین های گروه B بوده و سرشار از فیبر هستند. |
آجیل و کره آجیل | انواع مغزها مانند پسته، بادام درختی، بادام هندی، فندق، گردو، ماکادمیا و کره بادام زمینی به عنوان منابع پروتئین، چربی های سالم و بعلاوه فیبر، در رژیم مدیترانه ای مجاز هستند. مصرف آجیل می تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن یاری موثری کند. |
دانه ها | تخمه آفتابگردان، تخمه کدو تنبل، دانه چیا، دانه کتان و دانه شاهدانه سرشار از پروتئین و اسیدهای چرب مفید بوده و در رژیم مدیترانه ای مجاز هستند. |
ماهی و غذاهای دریایی | ماهی های چرب مانند سالمون، ساردین، قزل آلا، ماهی تن و خال مخالی که منبع غنی از اسیدهای چرب امگا 3 به شمار می روند، بخش مهمی از رژیم غذایی مدیترانه ای را تشکیل می دهند. علاوه بر آن، غذاهای دریایی مانند میگو، خرچنگ و صدف نیز در این رژیم غذایی توصیه می شوند. |
چربی های سالم | روغن زیتون بکر (خاص) و روغن آووکادو اصلی ترین منابع چربی در این رژیم هستند. این روغن های باکیفیت و سالم، غنی از چربی های اشباع نشده و مفید هستند و می توانند به کاهش خطر بیماری های قلبی یاری نمایند. |
لبنیات | در رژیم مدیترانه ای، مصرف به قاعده و در حد اعتدال لبنیات به ویژه ماست، شیر و پنیر توصیه می گردد. از این رو، پنیرهایی مانند فتا، پارمزان و موزارلا در رژیم مدیترانه ای جای دارند. |
گوشت سفید و تخم مرغ | در رژیم مدیترانه ای مصرف گوشت سفید مانند مرغ، اردک و بوقلمون به جای گوشت قرمز توصیه می گردد. چراکه گوشت سفید منبع خوبی از پروتئین بوده و کمتر از گوشت قرمز حاوی چربی های اشباع است. در کنار گوشت سفید، مصرف تخم مرغ، تخم بلدرچین و تخم اردک نیز مجاز است. |
گیاهان و ادویه جات | مصرف ادویه جاتی مانند فلفل قرمز، زردچوبه، ریحان، نعناع، رزماری، مریم گلی، جوز هندی، دارچین، فلفل، نمک دریا و پونه کوهی یا اورگانو در رژیم مدیترانه ای مجاز است. |
از طرفی، در رژیم مدیترانه ای، مصرف نوشیدنی های گازدار و حاوی مقادیر فراوان شکر (که می توانند منجر به افزایش وزن و مسائل بهداشتی شوند)، توصیه نشده، و در عوض، مصرف نوشیدنی های طبیعی، سالم و کم کالری، که سرشار از آنتی اکسیدان ها و مواد مغذی هستند (و نقش مهمی در حفظ سلامت بدن ایفا می نمایند)، توصیه می گردد. در بخش زیر، به بعضی از این نوشیدنی های مجاز اشاره می کنیم:
آب | مهم ترین نوشیدنی آب بوده، که نه تنها به هیدراته نگه داشتن بدن یاری می نماید، بلکه در بهبود عملکرد هضم و دفع سموم از بدن نیز موثر است. در رژیم مدیترانه ای به افراد توصیه می گردد که در طی روز آب سالم به مقدار کافی مصرف گردد. |
چای سبز | چای سبز حاوی مجموعه ای از آنتی اکسیدان های قوی بوده که به کاهش التهاب و محافظت از بدن در برابر بیماری های مزمن یاری می نماید. این نوشیدنی به علت خواص ضدسرطانی و یاری به روند سوخت وساز بدن، در رژیم مدیترانه ای جایگاه ویژه ای دارد. |
چای گیاهی | انواع چای گیاهی مانند چای زنجبیل، چای بابونه و چای نعناع جز نوشیدنی های مجاز در رژیم مدیترانه ای هستند؛ این نوشیدنی ها علاوه بر طعم خوشایند، دارای خواص آرام بخشی بوده و برای عملکرد دستگاه گوارش و روند هضم غذا، مفید هستند. |
قهوه | مصرف قهوه در حد اعتدال و بدون شیر و شکر اضافی، در رژیم مدیترانه ای مجاز است. چراکه قهوه حاوی مجموعه ای از آنتی اکسیدان ها بوده و مصرف آن می تواند در تقویت سیستم عصبی و کاهش خطر ابتلا به انواع بیماری های قلبی موثر باشد. |
آب میوه های طبیعی | مصرف آب میوه های طبیعی و بدون موادنگهدارنده و شکر اضافی، مانند آب پرتقال، آب انار و آب لیمو در رژیم مدیترانه ای مجاز است. چراکه آب میوه ها حاوی ویتامین ها و مواد معدنی مفید بوده، که در تقویت سیستم ایمنی و حفظ سلامت بدن موثر هستند. |
آب نارگیل | آب نارگیل از انواع نوشیدنی های طبیعی و غنی از الکترولیت ها بوده، که به هیدراته نگه داشتن بدن یاری شایانی می نماید. مصرف این نوشیدنی ویژه، خصوصا در روزهای گرم تابستان و بعد از فعالیت های ورزشی، انتخابی فوق العاده عالی است. |
آب سبزیجات | آب سبزیجات تازه مانند آب کرفس، آب هویج و بعلاوه آب خیار، از انواع نوشیدنی های مناسب برای رژیم مدیترانه ای هستند. آب سبزیجات سرشار از ویتامین ها، مواد معدنی و فیبر فراوان بوده که در بهبود عملکرد دستگاه گوارش بسیار موثرند. |
اگر بین وعده های غذایی اصلی، احساس گرسنگی کردید، می توانید از بین انواع میان وعده رژیمی و سالمی که در بخش زیر به آن ها اشاره می کنیم، گزینه های دلخواه و در دسترس خود را انتخاب کنید. بدین ترتیب، میان وعده های سالم در رژیم مدیترانه ای عبارتند از:
- یک مشت آجیل
- یک تکه میوه
- بیبی کروت با هوموس
- مخلوط توت ها
- انگور
- ماست یونانی
- تخم مرغ آب پز سفت با نمک و فلفل
- اسلایس هایی از میوه سیب با کره بادام زمینی
- فلفل دلمه ای خلال شده با گواکامول (نوعی سس با پایه آووکادو)
- پنیر کوتیج به همراه میوه های تازه
- پودینگ دانه چیا
از آنجا که امروزه بسیاری از رستوران ها غذاهای متناسب با رژیم غذایی مدیترانه ای را سرو می نمایند، شما می توانید تنها با توجه به نکات زیر، از غذاهای تهیه شده در بیرون از منزل نیز بهره ببرید؛ در حقیقت، این نکات برای تغذیه سالم در رستوران ها یاری نماینده هستند:
- ماهی یا غذاهای دریایی را به عنوان غذای اصلی میل کنید.
- در صورت امکان به جای نوع سرخ شده، غذاهای کبابی را انتخاب کنید.
- در صورت امکان، از گارسن بخواهید تا غذای شما را در روغن زیتون خالص و بکر تهیه نمایند.
- نان غلات کامل را به جای نان سفید و روغن زیتون را به جای کره میل کنید.
- انواع سالاد و سبزیجات مختلف را به سفارش خود اضافه کنید.
غذاهای غیر مجاز در رژیم مدیترانه ای
همچنان که رژیم کم کربوهیدرات مدیترانه ای تاکید زیادی بر مصرف غذاهای طبیعی و سالم دارد، مصرف بعضی از غذاها نیز به علت داشتن چربی های ناسالم، قند فراوان و بعلاوه مواد افزودنی شیمیایی مجاز نیست. در بخش زیر، به انواع غذاهای غیرمجاز در رژیم مدیترانه ای اشاره می کنیم:
گوشت قرمز: | به طور کلی، مصرف گوشت قرمز (به ویژه انواع چربی دار) مانند گوشت گاو و گوسفند، در رژیم مدیترانه ای محدود است. زیرا این نوع گوشت ها غالبا حاوی مقدار زیادی چربی های اشباع شده هستند که می توانند به بروز مسائل قلبی و عروقی منجر شوند. |
غذاهای سرخ شده: | غذاهای سرخ شده که در روغن های غیراشباع یا چربی های ترانس (مارگارین) آماده می شوند (مانند سیب زمینی سرخ شده و فست فودها)، در رژیم مدیترانه ای جایی ندارند. چراکه این نوع غذاها حاوی چربی های ناسالم و کالری زیادی بوده و به سادگی می توانند باعث چاقی و مسائل گوارشی شوند. |
قندها و شیرینی ها: | مصرف افراطی قندهای ساده و شیرینی های مصنوعی (مانند انواع کیک، کوکی، آب نبات، بستنی، شکلات نوشابه و سایر نوشیدنی های شیرین)، در رژیم مدیترانه ای مجاز نیست. زیرا این غذاها می توانند به افزایش وزن، افزایش قند خون و حتی دیابت منجر شوند. |
مواد غذایی فرآوری شده و آماده: | انواع سوسیس، کالباس، هات داگ، همبرگر و غذاهای بسته بندی شده که حاوی نگهدارنده ها و چربی های ناسالم هستند، به طور کلی از رژیم مدیترانه ای حذف می شوند. بعلاوه این غذاها به علت محتوای بالای سدیم، خطر ابتلا به انواع بیماری های قلبی و عروقی را افزایش می دهند. |
غلات تصفیه شده: | مصرف نان سفید، پاستا، تورتیلا، چیپس و کراکر که از آرد تصفیه شده و سفید تهیه می شوند، در رژیم مدیترانه ای مجاز نیست. |
محصولات لبنی پرچرب: | مصرف لبنیات پرچرب مانند شیر پرچرب، کره و خامه در رژیم مدیترانه ای محدود است. زیرا این محصولات دارای چربی های اشباع شده بوده، که مصرف زیاد آن ها می تواند به افزایش کلسترول خون و متعاقبا مسائل قلبی و عروقی منجر گردد. از اینرو، استفاده از لبنیات کم چرب مانند ماست یونانی در این رژیم توصیه می گردد. |
نوشیدنی های گازدار و انرژی زا: | مصرف نوشیدنی های انرژی زا و نوشابه های گازدار که دارای مقدار زیادی شکر و کافئین هستند، در رژیم مدیترانه ای مجاز نیست. البته این نوشیدنی ها علاوه بر قند اضافی، دارای مواد افزودنی مضر نیز هستند که به طور کلی، سلامت عمومی بدن را به خطر می اندازند. |
نمک زیاد: | از آنجا که استفاده بی رویه از نمک در غذاها، می تواند به فشار خون و بیماری های قلبی منجر گردد، در رژیم مدیترانه ای، مصرف نمک به حداقل رسیده و به جای آن، به استفاده از گیاهان و ادویه های طبیعی توصیه می گردد. |
نمونه رژیم مدیترانه ای به سبک ایرانی و خارجی
با اینکه معمولا در رژیم مدیترانه ای، احتیاجی به شمارش کالری نیست (مگر برای مدیریت سطح گلوکز خون)، لازم است که تمام مواد غذایی را در حد اعتدال مصرف نموده و در وعده های ناهار، شام و صبحانه رژیم مدیترانه ای، پرخوری نکنید. ما در بخش زیر، دستور رژیم لاغری مدیترانه ای برای یک هفته را به دو صورت، بیان نموده ایم؛ البته شما می توانید مقدار و انتخاب های غذایی را بر اساس احتیاجها و ترجیحات خود تنظیم نموده و به دلخواه اندکی تنقلات نیز مصرف کنید.
برنامه رژیم مدیترانه ای برای 7 روز هفته | |
شنبه |
|
یکشنبه |
|
دوشنبه |
|
سه شنبه |
|
چهارشنبه |
|
پنج شنبه |
|
آدینه |
|
رژیم مدیترانه ای 5 روزه
هدف از برنامه غذایی رژیم مدیترانه ای 5 روزه، تقویت سلامت بدن به وسیله مواد غذایی سالم، بدون احساس گرسنگی یا محدودیت شدید است. در واقع، رژیم مدیترانه ای 5 روزه، روشی عالی برای آغاز تغییرات مثبت در عادات غذایی است. این رژیم به شما یاری می نماید تا احساس سبکی و انرژی بیشتری داشته و همچنان که مواد مورداحتیاج بدن خود را تامین می کنید، به طور طبیعی به کاهش وزن و بهبود سلامت عمومی نیز دست پیدا کنید.
روز اول: تمرکز بر مصرف سبزیجات و میوه ها | گوجه فرنگی، خیار و فلفل دلمه ای سبزیجات با برگ سبز مانند اسفناج و کاهو میوه هایی مانند سیب، پرتقال، توت فرنگی و موز |
روز دوم: افزودن ماهی و پروتئین های گیاهی | حبوبات مانند نخود، عدس، لوبیا و توفو ماهی های چرب مانند سالمون یا تن. |
روز سوم: مصرف غلات کامل | برنج قهوه ای، جو دوسر، کینوا و گندم نان سبوس دار به جای نان سفید |
روز چهارم: مصرف چربی های سالم و دانه ها | روغن زیتون و آووکادوو بادام، گردو، دانه چیا و تخم کدو تنبل |
روز پنجم: تنوع در مواد غذایی مصرفی | سالادهای مختلف با انواع سبزیجات غذاهای دریایی مانند ماهی و میگو سوپ های مغذی با حبوبات و سبزیجات |
رژیم مدیترانه ای 15 روزه
رژیم 15 روزه مدیترانه ای از برنامه های غذایی سالم و متعادل و به عبارتی، فرصتی عالی برای تغییر عادات غذایی و بهبود سلامت است. با رعایت این برنامه، نه تنها به کاهش وزن و حفظ سلامت قلب خود یاری می کنید، بلکه سطح انرژی شما افزایش یافته و شادابی بیشتری را نیز تجربه خواهید کرد. در بخش زیر، دستور رژیم مدیترانه ای روز اول تا پانزدهم را با تقیسیم بندی بیان نموده ایم:
روز 1 تا 3 | آغاز تغییرات و کاهش مصرف چربی های ناسالم |
روز 4 تا 6 | تمرکز بیشتر بر پروتئین های گیاهی و انواع ماهی |
روز 7 تا 9 | گنجاندن غلات کامل و دانه ها |
روز 10 تا 12 | افزایش تنوع و مصرف غذاهای تازه |
روز 13 تا 15 | تثبیت عادات سالم و کنترل وزن |
برنامه رژیم مدیترانه ای 30 روزه
رژیم مدیترانه ای مانند رژیم دوکان، یکی از پرطرفدارترین رژیم های غذایی دنیا بوده، که با تمرکز بر مواد غذایی طبیعی، باعث بهبود شرایط سلامتی و پیشگیری از بسیاری از بیماری ها می گردد. برنامه 30 روزه یا 4 هفته ای که در ادامه به آن می پردازیم، شامل وعده های متنوعی است که نه تنها خوش مزه و مغذی هستند، بلکه احساس سیری طولانی مدت و انرژی بیشتر را برای فرد فراهم می نمایند. اکنون در بخش زیر، به شما می گوییم که برنامه 30 روزه رژیم غذایی مدیترانه ای چگونه است:
در هفته اول، هدف ایجاد تعادل غذایی و عادت به استفاده از مواد تازه است. | |
صبحانه: | نان سبوس دار با روغن زیتون و تخم مرغ آب پزشده به همراه چند برش آووکادو |
میان وعده: | یک مشت گردو یا بادام و چند تکه میوه خشک شده |
ناهار: | سالاد مدیترانه ای شامل گوجه فرنگی، خیار، پیاز قرمز، زیتون و پنیر فتا با روغن زیتون و لیمو |
شام: | فیله مرغ گریل شده با سبزیجات بخارپز مانند کدو، هویج و بروکلی |
دسر: | ماست یونانی با عسل و کمی دارچین |
در هفته دوم، تنوع بیشتری به وعده های غذایی اضافه می گردد تا رژیم مجذوب کننده تر گردد. | |
صبحانه: | املت سبزیجات شامل اسفناج، قارچ و گوجه فرنگی، همراه با نان کامل |
میان وعده: | میوه های تازه مثل پرتقال یا سیب |
ناهار: | خوراک عدس با سبزیجات معطر و نان سبوس دار |
شام: | ماهی سالمون پخته شده با سیر، آب لیمو و روغن زیتون، همراه با کینوا و سالاد |
دسر: | چند تکه شکلات تلخ |
هفته سوم برای تقویت عادت های غذایی سالم و کاهش مصرف قند و چربی های مضر طراحی شده است. | |
صبحانه: | اسموتی با ماست یونانی، موز، اسفناج و بادام |
میان وعده: | هویج و کرفس با دیپ حمص |
ناهار: | پاستای سبوس دار با سس گوجه و ریحان، به همراه سالاد ساده |
شام: | بادمجان شکم پر با گوجه فرنگی، سیر و روغن زیتون، همراه با برنج قهوه ای |
دسر: | سالاد میوه های تازه با آب پرتقال طبیعی |
هفته آخر، فرصتی برای لذت بردن از تنوع بیشتر در وعده های غذایی است. | |
صبحانه: | کره بادام زمینی روی نان تست سبوس دار همراه با اسلایس های موز |
میان وعده: | چند عدد زیتون و پنیر فتا |
ناهار: | سوپ گوجه با سبزیجات معطر و نان کامل |
شام: | فیله مرغ یا ماهی کبابی با سالاد تبوله |
دسر: | بستنی خانگی با موز یخ زده و کاکائو تلخ |
رژیم دش یا مدیترانه ای؟
رژیم دش (DASH) به طور خاص، برای کنترل فشار خون و بهبود سلامت قلب و عروق طراحی شده است. از این رو، این رژیم بر کاهش مصرف نمک و چربی های اشباع تاکید داشته و به وسیله مصرف بیشتر سبزیجات، میوه ها، غلات کامل و لبنیات کم چرب، مواد مغذی مانند پتاسیم، کلسیم و منیزیم را برای بدن فراهم می نماید. علاوه بر محدودیت در مصرف نمک و چربی های مضر، در رژیم DASH مصرف قندهای افزوده و نوشیدنی های شیرین نیز باید به حداقل برسد.
در مقابل، رژیم مدیترانه ای، بیشتر به عنوان یک سبک زندگی سالم شناخته می گردد که نه تنها برای بهبود سلامت قلب، بلکه برای کاهش التهاب و پیشگیری از انواع بیماری های مزمن نیز موثر است. برخلاف رژیم DASH، رژیم مدیترانه ای هیچ تمرکز ویژه ای بر محدود کردن مصرف نمک نداشته و تاکید آن بر مصرف غذاهای طبیعی، تازه و غنی از مواد مغذی است.
رژیم مدیترانه ای سبز؟
رژیم مدیترانه ای سبز را می توان نسخه گیاهی تر و سبزتر از رژیم مدیترانه ای سنتی و استاندارد دانست. با این تعریف، بدیهی است که این رژیم بر مصرف بیشتر مواد غذایی گیاهی، سبزیجات، میوه ها، غلات کامل، حبوبات و مغزها تاکید داشته و مصرف مواد حیوانی به حداقل مقدار خود می رسند. رژیم مدیترانه ای سبز علاوه بر اینکه به روند کاهش وزن و لاغری یاری قابل توجهی می نماید، در تقویت سیستم گوارشی، بهبود کنترل قند خون و کاهش خطر ابتلا به بیماری های مزمن (مانند دیابت نوع 2) و بیماری های قلبی عروقی نیز موثر است.
هرم رژیم مدیترانه ای
هرم رژیم مدیترانه ای، به عنوان یک راهنما، بر مصرف غذاهای طبیعی و غنی از مواد مغذی و بعلاوه، کاهش مصرف چربی های ناسالم، نمک و قند اشاره می نماید. در جدول زیر، سطوح مختلف این هرم را توضیح می دهیم:
پایین ترین سطح هرم (بیشترین مصرف) | این بخش شامل سبزیجات و غلات کامل (مانند نان سبوس دار، برنج قهوه ای و جو دوسر) و بعلاوه مغزها و دانه ها (از قبیل بادام، گردو و تخم کدو) بوده و تمامی این مواد باید در هر وعده غذایی گنجانده شوند. |
سطح بعدی (مصرف روزانه یا چندین بار در هفته) | در این سطح، میوه ها و حبوبات (مانند نخود، عدس و لوبیا) قرار دارند که باید به طور منظم و ترجیحا روزانه مصرف شوند. |
سطح میانه (مصرف چندین بار در هفته) | این سطح، شامل مرغ و ماهی به ویژه انواع ماهی های چرب مثل سالمون و تن است. |
سطح بالاتر (مصرف محدودتر) | گوشت قرمز و لبنیات کم چرب در این سطح قرار داشته و مصرف آن ها به علت چربی های اشباع و نمک باید محدود گردد. |
بالاترین سطح هرم (مصرف محدود) | در این بخش، نوشیدنی های الکلی و محصولات فرآوری شده که حاوی قند، نمک و چربی های ناسالم هستند قرار داشته که می بایست مصرفشان به حداقل برسد. |
مزایای رژیم مدیترانه ای
رژیم مدیترانه ای مانند رژیم اتکینز، به علت استفاده از مواد غذایی طبیعی و سالم، فواید بسیاری برای تقویت و حفظ سلامت بدن دارد، که در بخش زیر به آن ها می پردازیم:
خواص رژیم مدیترانه ای برای دیابت
رژیم مدیترانه ای به طور قابل توجهی قادر است به کنترل سطح قند خون یاری کند. به عبارتی، از آنجا که این رژیم بر مصرف غلات کامل، میوه ها، سبزیجات و چربی های سالم مانند روغن زیتون تاکید دارد، در کاهش مقاومت به انسولین و بهبود حساسیت به آن موثر است. نهایتا، این تغییرات می توانند خطر ابتلا به دیابت تایپ 2 را کاهش داده و به کنترل بهتر قند خون در افراد مبتلا به دیابت یاری کند.
خواص رژیم مدیترانه ای برای کبد چرب
رژیم مدیترانه ای به علت مصرف چربی های سالم و کاهش چربی های مضر و اشباع شده، می تواند به کاهش التهاب و بهبود عملکرد کبد در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب یاری کند. در حقیقت، مصرف بیشتر میوه ها، سبزیجات، ماهی های چرب (مانند سالمون و تن) و غلات کامل، باعث کاهش مقدار چربی های اضافی در کبد و بهبود شرایط آن می گردد. البته گفتنی است که به طور ویژه، روغن زیتون به عنوان منبعی عالی از چربی های تک غیراشباع، تاثیر مثبتی بر کاهش چربی های زائد کبد دارد.
خواص رژیم مدیترانه ای برای لاغری
رژیم مدیترانه ای به علت تمرکز بر غذاهای کم کالری و غنی از فیبر (غذاهای رژیمی برای لاغری شکم و پهلو)، می تواند در کنترل وزن و روند لاغری بسیار موثر باشد. در واقع، این رژیم به علت غنی بودن از فیبر در (میوه ها، سبزیجات و غلات کامل) و بعلاوه وجود پروتئین های سالم، باعث احساس سیری طولانی مدت شده و می تواند به کنترل وزن یاری شایانی کند. جدای از این موارد، مصرف چربی های سالم به تعادل هورمونی و کاهش التهاب در بدن یاری می نمایند. بنابراین، می توان گفت که رژیم مدیترانه ای برای کاهش وزن بسیار موثر بوده و می توان با پیروی از آن، به اندام ایده آل خود دست یافت.
خواص رژیم مدیترانه ای برای سلامت قلب و عروق
رژیم مدیترانه ای به علت استفاده زیاد از چربی های غیر اشباع (مثل روغن زیتون) و کاهش مصرف چربی های اشباع و مضر، به تقویت سلامت قلب یاری موثری می نماید. در حقیقت، این رژیم باعث کاهش سطح کلسترول بد (LDL) و افزایش کلسترول خوب (HDL) شده و از این طریق، به پیشگیری از انواع بیماری های قلبی مانند سکته مغزی و حمله قلبی یاری می نماید.
خواص رژیم مدیترانه ای برای سلامت مغز
پرواضح است که رژیم مدیترانه ای قادر است به حفظ سلامت مغز و پیشگیری از مسائل شناختی مرتبط با افزایش سن یاری قابل توجهی کند. در حقیقت، مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان ها و چربی های سالم که در این رژیم گنجانده شده اند (به ویژه امگا 3 موجود در ماهی ها) می توانند برای بهبود عملکرد مغز بسیار مفید بوده و در جلوگیری از بیماری هایی مانند آلزایمر موثر باشند.
خواص رژیم مدیترانه ای و افزایش طول عمر
مطالعات مختلف نشان می دهند، افرادی که به رژیم مدیترانه ای پایبند هستند، به طور معمول عمر طولانی تری داشته و کیفیت زندگی بهتری را نیز تجربه می نمایند. به عبارتی، این رژیم نه تنها به پیشگیری از انواع بیماری ها یاری می نماید، بلکه در حفظ سلامت عمومی بدن نیز بسیار موثر است.
خواص رژیم مدیترانه ای و حفظ سلامت استخوان ها
مصرف مواد غذایی از قبیل ماهی های چرب، محصولات لبنی کم چرب و بعلاوه سبزیجات دارای برگ سبز که در رژیم مدیترانه ای گنجانده شده اند، نه تنها به سلامت استخوان ها یاری شایانی می نمایند، بلکه می توانند خطر ابتلا به پوکی استخوان را نیز کاهش دهند. چراکه این مواد غذایی سرشار از ترکیبات معدنی و مغذی بوده و منابع عالی از کلسیم و ویتامین D به شمار می روند.
معایب رژیم مدیترانه ای
رژیم مدیترانه ای با وجود مزایای فراوانی که برای حفظ سلامت و تقویت بدن دارد، ممکن است برای بعضی افراد معایبی نیز داشته باشد. معایب یا به بیان بهتر، عوارض رژیم مدیترانه ای به شرایط خاص و احتیاجهای فردی و بعلاوه سبک زندگی افراد بستگی دارد. در بخش زیر، به بعضی از عوارض رژیم مدیترانه ای اشاره می کنیم:
- تهیه بعضی مواد غذایی مانند ماهی های چرب (سالمون، ساردین) و روغن زیتون بکر، احتیاج به هزینه بالایی دارد.
- محدودیت در مصرف گوشت قرمز برای افرادی که عادت به مصرف زیاد آن دارند، ممکن است قدری سخت باشد.
- بعضی از وعده های غذایی در رژیم مدیترانه ای احتیاج به زمان بیشتری برای پخت و آماده سازی دارند و این برای افرادی که زمان کمی برای آشپزی دارند، یک معضل است.
- رژیم مدیترانه ای بر مصرف مواد غذایی خاصی تاکید داشته و از این رو، برای افرادی که به تنوع غذایی علاقه دارند، ممکن است یکنواخت و تکراری به نظر برسد.
- با توجه به وجود مقادیر فراوان فیبر در رژیم مدیترانه ای، بعضی افراد ممکن است در ابتدای پیروی از این رژیم، با مسائل گوارشی متعدد مانند نفخ، گاز معده یا ناراحتی های معده روبرو شوند.
- رژیم مدیترانه ای با تمام فواید خود، ممکن است برای افرادی که دارای بیماری های خاصی مانند بیماری های کلیوی، نارسایی های کبدی یا مسائل گوارشی هستند، اصلا مناسب نباشد.
- اگرچه در رژیم غذایی مدیترانه ای، مواد غذایی متنوعی گنجانده شده که مواد مورداحتیاج بدن را تامین می نمایند، این رژیم ممکن است در بعضی افراد منجر به کمبود ویتامین ها یا مواد معدنی خاص گردد. برای مثال، این رژیم ممکن است به مقدار کافی منابع آهن غیرهم (مثل گوشت قرمز) که برای افراد مبتلا به کم خونی اهمیت زیادی دارد را در اختیارشان قرار ندهد.
رژیم غذایی مدیترانه ای لاغری، راز تندرستی و زیبایی
دانستیم رژیم مدیترانه ای با تاکید بر مصرف مواد غذایی سالم، طبیعی، گیاهی و البته چربی های سالم، از جمله راه کارهای موثر برای حفظ سلامت و پیشگیری از بسیاری از بیماری ها به شمار می رود. از فواید مهم این رژیم می توان به کاهش خطر بیماری های قلبی، بهبود عملکرد گوارشی، یاری به کنترل وزن و بعلاوه تقویت سیستم ایمنی اشاره نمود. علاوه بر آن، این رژیم به علت توجه ویژه ای که بر مصرف سبزیجات، میوه ها، غلات کامل و انواع ماهی چرب دارد، قادر است نقش موثری در کاهش التهاب بدن داشته باشد. با توجه به تمام این ویژگی های مثبت، می توان ادعا کرد که رژیم مدیترانه ای نه تنها برای حفظ سلامت عمومی بدن، بلکه برای بهبود کیفیت زندگی نیز، یک انتخاب کاملا هوشمندانه و منطقی محسوب می گردد.
منبع: اسنپ فود