معرفی کتاب یادداشت های آدم زیادی؛ کتابی مهم در تاریخ ادبیات روسیه - شهر وبلاگ

خلاصه داستان کتاب یادداشت های آدم زیادی

قهرمان داستان، چولکاتورین در یادداشت هایش به گذشته بازمی گردد؛ به دوران جوانی، روابط نافرجام، و به ویژه عشق ناکامش به دختری به نام لیزا. عشقی که هیچ گاه مجال بروز نمی یابد و در نهایت، لیزا با مرد دیگری ازدواج می نماید.

این شکست عشقی، برای چولکاتورین تنها یک حسرت شخصی نیست، بلکه نمادی از ناتوانی کلی او در مواجهه با زندگی است؛ ناتوانی در تصمیم گیری، عمل، و حتی حضور مؤثر در دنیای اطرافش. او در تمام دوران عمرش صرفاً تماشاگر بوده است؛ تماشاگری که خود را بی تأثیر، غیرضروری و در نهایت زائد می بیند. از خلال این روایت تلخ اما عمیق، تورگنیف تصویری از انسانی می سازد که پیش از مرگ جسمی، دچار مرگ معنوی شده است.

خواندنی ها

معرفی کتاب گوزن بیچاره؛ مراقبه ای دلخراش برای رام کردن احساس شرم و گناه

نقد کتاب یادداشت های آدم زیادی

این رمان کوتاه، با حجم اندکش، تصویری بسیار غنی و پرجزئیات از روان انسانی ترسیم می نماید و از همان ابتدا مخاطب را وارد دنیا فکری راوی می سازد. شخصیت اصلی، علی رغم فضای محدود داستان، پیچیدگی های روانی قابل توجهی دارد؛ درگیری های درونی، تأملات فلسفی و حسرت های پنهان شده او با دقت و ظرافت روایت می شوند و خواننده را به عمق لایه های پنهان شخصیتش می کشانند.

با آنکه این اثر در قرن نوزدهم نوشته شده، اما تیپ شخصیتی آدم اضافی با شرایط انسان معاصر پیوندی عجیب دارد. در دنیایی که شبکه های اجتماعی انسان ها را پررنگ تر نشان می دهند اما در باطن آن ها را از یکدیگر و از خودشان جدا می سازند، این شخصیت یادآور افرادی است که مسئولیت شکست ها و بحران هایشان را به دوش دیگران و شرایط می اندازند و از پذیرش نقش خود طفره می روند.

از نظر ادبی، این داستان یکی از نمونه های اولیه و برجسته مفهوم آدم اضافی در ادبیات روسی به شمار می آید؛ الگویی که فردی معمولاً فرهیخته و دارای موقعیت اجتماعی خوب را به تصویر می کشد، اما شخصیتی که با ساختارهای حاکم احساس بیگانگی دارد و گرفتار بدبینی، بحران هویت و احساس پوچی است.

اگرچه راوی داستان دیدگاهی جدی و گاه تلخ نسبت به دنیا دارد، اما روایت او در بسیاری از لحظات با طعنه و طنزی تلخ همراه است؛ زیرا مدام خود را به ورطه بدبختی می اندازد بی آنکه ببیند این اوست که در واقع خودش را به آنجا رسانده. حتی در فکر کسی که در آستانه مرگ واقع شده است، بدبختی می تواند تنها همدم باشد.

ورود به فضای داستان نیازمند صبر و تمرکز است؛ چرا که نثر آن توصیفی، جزئی پرداز و گاه سنگین است. بعضی از ظرافت ها و اشاره های فرهنگی یا تاریخی آن ممکن است برای خوانندگانی که با روسیه قرن نوزدهم آشنایی ندارند، چندان قابل درک نباشد.

ریتم روایت نیز کند و تأمل برانگیز است. شخصیت اصلی در یادداشت هایش بیشتر به تحلیل یک رویداد خاص می پردازد تا روایت مجموعه ای از تجربه ها، و بارها کوشش می نماید تا به مخاطب اثبات کند که تا چه میزان زائد است-واژه ای که به دفعات در سراسر متن تکرار می گردد. در مجموع، این داستان بیشتر یک تأمل فلسفی است تا یک روایت پرحادثه.

برای چه کسانی مناسب است؟

این رمان کوتاه نگاهی تراژیک و تلخ به زندگی و عشق دارد؛ از زاویه دید کسی که تنها 14 روز دیگر زنده است، از انسانیت جدا افتاده و تنها مرگ را حس می نماید، و در گردابی از بحران وجودی دست وپا می زند. این داستان ممکن است برای بعضی، تاریک، تلخ و بدبینانه به نظر برسد. بنابراین، اگر در پی داستانی شاد، پرانرژی یا با سرانجام خوش هستید، شاید این کتاب انتخاب مناسبی برای حال و هوای فعلی تان نباشد.

آیا کتاب یادداشت های آدم زیادی ارزش خرید دارد؟

با وجود فضای تلخ و گاه تاریک داستان، یادداشت های آدم زیادی از آن دسته آثاری است که چیزی فراتر از روایت ساده یک زندگی را عرضه می نماید. نثر شاعرانه و نگاه عمیق نویسنده به مفهوم اضافی بودن در دنیا، باعث می گردد تا خواننده پس از بستن کتاب، تا مدتی درگیر پرسش های بنیادینی درباره خود و جایگاهش در زندگی باشد.

این کتاب، مانند تلنگری است که مخاطب را به بازاندیشی در خصوص شکست ها، انتخاب ها، و حتی موفقیت هایش وامی دارد؛ اینکه آیا واقعاً در مسیر زندگی تأثیرگذار بوده اید یا فقط نظاره گر گذشته؟ اگر می خواهید خیالتان راحت گردد که شما اضافی نیستید و این شخصیت صرفا یک شخصیت داستانی است که ما به ازای بیرونی ندارد. تنها یک راه پیش رو دارید: بخوانیدش!

منبع: خبرنگاران مگ